(817 chữ, 3 phút đọc) Điều đó khiến ngôn ngữ trong ta trở nên già cỗi, mệt mỏi chán nản và thiếu nhiệt huyết. Xưa kia ngôn ngữ bước trên bước chân can đảm ngang tàng, nhưng giờ đây ngôn ngữ trở nên kính tiếng. Ngôn ngữ đã bay lượn xung quanh áng sáng và tự do, nhưng điều gì đã xuất hiện rồi nuốt chửng hết tất cả ngôn từ.
-
-
Đừng bận tâm khi chẳng có ai hiểu bạn
-
Kinh nghiệm dạy tiếng Việt như ngôn ngữ thứ nhất
(1070 chữ, 4 phút đọc) Mọi tham vọng cải cách ngôn ngữ, thường bắt đầu bằng chữ viết, bởi nó... dễ nhất. Lĩnh vực ngôn ngữ học Việt Nam, rất ít người có tham vọng nghiên cứu từ ngữ âm, ngữ nghĩa, cú pháp, biểu tượng học trong ngôn ngữ v.v. bởi... nó khó. Khó thật sự.
-
“Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt”?
(1200 chữ, 5 phút đọc) Những từ Hán Việt ta dùng ngày nay, có phải khi đưa trở về nghĩa gốc trong chữ Tàu thì nghĩa của nó sẽ đúng và giúp cho tiếng Việt trong sáng hơn hay không? Cần biết rằng, đa số những từ Hán Việt mà chúng ta sử dụng trong xã hội ngày nay, không phải nhờ chữ Tàu, mà là nhờ những sách Tân Thư của người Nhật!
-
Tiếng Việt – Thật thương
(900 chữ, 4 phút đọc) Chữ tây hay lắm. Nhưng chữ mình là gốc rễ của mình, đừng hắt hủi chữ mình. Khổ cái lối sính ngoại. Con rõ là người Việt, nhưng nghe bài nhạc, bài thơ tiếng Việt lại đơ đơ chẳng cảm được. Rồi lại đi chệch khỏi vẻ đẹp của ngôn ngữ, bài hát bọn trẻ bây giờ viết ra, nếu ngồi lại phân tích, hầu như chỉ thấy sự trống rỗng, vô nghĩa.
-
Tôi đã học ngoại ngữ như thế nào?
(2325 chữ, 9 phút đọc) Tôi đọc rất nhiều sách tiếng Anh và xem nhiều phim bằng tiếng Anh bên cạnh những sách giáo khoa bắt buộc phải đọc. Hồi còn đi học ở Việt Nam, tôi hay để dành tiền để mua những danh tác tiếng Anh được rút gọn và đơn giản hóa cho sinh viên nước ngoài học để đọc.
-
10 điều bạn cần biết khi học tiếng Anh hay ngoại ngữ
Nếu bạn muốn giỏi một ngôn ngữ thứ hai, bạn phải giỏi tiếng mẹ đẻ của mình trước. Đây là điều khoa học đã chứng minh vì các ngôn ngữ có những nguyên tắc chung của nó. Tiếng Việt đối với một đứa trẻ tập nói vẫn là một thứ ngoại ngữ.
-
[Movie Review] Arrival (2016) – Ngôn ngữ là chủng tộc bất diệt
Arrival là bộ phim nói về việc hai chủng tộc bất đồng ngôn ngữ trao đổi thông điệp với nhau. Concept ngôn ngữ của chủng tộc Heptapod ở đây tuy chỉ mang tính nghệ thuật, nhưng việc truyền đạt học thuật về ngôn ngữ phi tuyến tính là hoàn toàn có thật: Chữ tượng thanh bậc cao.
-
Phạm Công Thiện – Một thiên tài Việt Nam
Về dịch thuật, tương tưởng và các sáng tác khác của ông tôi có ngôn từ nào để diễn tả, tư tưởng ông vượt xa thời đại và đứng trên mọi nguyên tắc. Nhưng ông cũng là một con người kỳ quặc, coi thường danh vọng, bằng cấp, bỏ học giữa chừng ở một đại học nổi tiếng tại Pháp, dám nói những giáo sư hàng đầu là chẳng biết gì và nói như một lũ vẹt. Tôi chỉ muốn làm sống lại tài năng chứ không phải là cái kỳ quặc, ngạo mạn tuổi trẻ của ông. Có một điều đặc biệt là ông luôn đề cao tiếng Việt, con người Việt và đất nước Việt.
-
Tử nạn chữ
những con chữ xếp bằng - ra lối kiết già - mang máng mùi tạp lai giao cấu không cùng loại cuộc chửa đẻ ngoại tình lén lút phạch phò đạo chích tâm chữ nảy lung tung trong nồng sực giả cầy - lạch bạch
-
Bạn không nhất thiết phải đi du học đại học
Nếu bạn có khả năng du học, đó ắt hẳn là một điều tốt. Nhưng nếu không, đừng lãng phí thời gian than thở hay đau buồn suy nghĩ. Điều bạn cần làm là tạo cho mình một môi trường học tập tốt và cố gắng nhiều hơn nữa. Hơn thế nữa, hãy nhớ rằng không đi du học cũng có những lợi thế không thể phủ nhận. Nếu như chịu khó lao động và học hỏi, bạn sẽ có những hiểu biết nhất định về xã hội và con người ở Việt Nam.
-
Đêm cuối tháng mười
Mùa tách vỏ lặng thầm chảy máu dài trên gió đêm dốc dã quỳ đèn vàng - mù sương rất chậm.
-
Đừng xem thường những hành động nhỏ giúp nâng cao giá trị con người bạn
Thời gian của bạn không quan trọng, không có nghĩa là thời gian của người khác cũng không quan trọng. Khi bạn tôn trọng thời gian của người khác, là tôn trọng chính họ. Vậy nên làm ơn đừng trễ hẹn, đừng để người khác phải chờ đợi, đừng thử thách lòng kiên nhẫn và sự quan tâm của người khác dành cho bạn.
-
Bóng của một cái bóng
Dịch giả không thể là bóng của nhà văn. Bóng của nhà văn lẽo đẽo theo nhà văn khi nắng trời. Còn bóng của tác phẩm, khi có, là cái bóng ngủ trên quầy sách khi tác phẩm được chưng dưới ánh đèn, trong tiệm sách. Dịch giả chỉ có thể "là" bóng của một cái bóng!
-
Sự cáo chung của chân lý
Khoa học vị khoa học hay nghệ thuật vị nghệ thuật đều bị những người quốc xã, những trí thức theo đường lối xã hội chủ nghĩa và cộng sản của chúng ta căm ghét như nhau. Mọi hoạt động đều phải có mục đích xã hội rõ ràng. Mọi hoạt động tự phát hay nhiệm vụ không rõ ràng đều không được khuyến khích vì có thể dẫn đến những kết quả không lường trước được, những kết quả mâu thuẫn với kế hoạch, tức là những kết quả không thể tưởng tượng nối đối với triết lí làm kim chỉ nam cho kế hoạch hóa.
-
Ngôn ngữ ngoài hành tinh
Trên hết, teencode là một loại ngôn ngữ mà người lớn rất kị phải đọc. Nội cái tên “teencode” cũng đã phản ánh đúng bản chất của nó - chỉ có các bạn teen sử dụng với nhau, khi đã qua tuổi dậy thì rồi thì ngôn ngữ này cũng sẽ tự động hết hạn sử dụng theo thời gian. Cùng lắm sau này nhắn tin và chat chit này kia viết tắt vài chữ thì còn chấp nhận được, chứ dùng ngôn ngữ này rộng rãi cho những môi trường làm việc công cộng là chuyện không tưởng. Vấn đề không phải là thích hay không thích, mà vì trong cái thời buổi công nghệ thông tin phát triển nhanh như vũ bão này, chẳng ai dư thời gian mà vừa đọc vừa dịch trong khi họ còn quá nhiều việc quan trọng khác để làm. Quái đản nhất là cái cảm giác khi phải vừa đọc vừa dịch chính thứ ngôn ngữ mẹ đẻ của mình…?!
-
Tư cách trí thức Việt Nam – Phạm Thị Hoài
Vấn đề một là ở chỗ: chưa bao giờ chúng ta không như thế. Từ khi tôi sinh ra đã như vậy. Từ khi cha mẹ, ông bà tôi sinh ra đã như vậy. Từ khi các cụ tôi sinh ra cũng như vậy. Khi các kỵ tôi sinh ra thì thế giới lúc đó chỉ là Trung Hoa và Ấn Ðộ, nhưng bảng xếp hạng thì vẫn thế, không có gì thay đổi. Nước Hy Lạp chẳng hạn là một nước hiện nay đang nghèo nhất cộng đồng Châu Âu, nhưng không phải bao giờ cũng thế. Nước Nga cũng đang vô cùng bê bối, nhưng không phải lúc nào cũng thế. Chỉ có nước Việt là chưa bao giờ không như thế mà thôi. Tôi thậm chí không dám nghĩ tiếp rằng, khi cháu tôi, hoặc chắt tôi sinh ra, chúng ta vẫn không thoát được cái kiếp đội sổ như vậy. Sở dĩ tôi phải nói hơi dài về vấn đề này, vì nó là một yếu tố quan trọng trong việc hình thành tính cách và tư cách của người Việt nói chung và người trí thức Việt nói riêng. Ta hãy hình dung, nếu một anh học trò trong suốt cuộc đời đi học của mình không bao giờ không đứng cuối lớp, như một cái dớp không thay đổi, thì đến một lúc nào đó ý chí phấn đấu của anh ta, nếu anh ta có một ý chí, cũng phải tiêu tan.
-
Nền văn hóa của tự do
Đúng là hiện đại hóa làm cho nhiều lối sống truyền thống không thể tồn tại được. Nhưng đồng thời nó lại mở ra cơ hội và làm cho cả xã hội tiến những bước quan trọng về phía trước. Đấy là lý do vì sao khi có cơ hội tự do lựa chọn quần chúng lại ủng hộ hiện đại hóa mà không hề có chút lưỡng lự nào, đôi khi họ còn phản đối điều mà các nhà lãnh đạo hay những người nệ cổ ủng hộ.
-
Yêu là một động từ – “Just Do It”
Ngôn ngữ có thể giúp ta hiểu được tình yêu hay không, theo quan điểm của tôi thì không. Càng nói nhiều ta lại càng sa vào cái bẫy ngôn ngữ, nó đẩy ra ngày một xa hơn cái cốt lõi của vấn đề. Tình yêu và Hạnh phúc, với tôi giống nhau ở chỗ không nên tìm kiếm, không nên biện minh, không nên giãi bày. Hãy để nó được yên. Khi mặt hồ lặng tự khắc nó sẽ trong. Khi bạn có yêu thương tự khắc sẽ hiểu được yêu thương, bạn không thể chỉ cho người cái mà bạn chưa thấy, và bạn cũng không thể chỉ cho người không muốn thấy cái mà bạn đã thấy, họ sẽ thấy điều mà họ muốn thấy, và cái thấy đó có thể rất khác nhau.
-
Con đường lạnh giá
Con đường đến với sự thật là con đường cô quạnh, con đường mà bạn phải tự đi một mình và thậm chí là không có ai đi cùng với mình. Đó là con đường đòi hỏi bạn dám chịu trách nhiệm, dám chấp nhận, dám từ bỏ, dám đương đầu, dám suy nghĩ, dám khác biệt, toàn những điều khó khăn. Đó là con đường lạnh giá vì nó vắng bóng người. Nhưng đổi lại, bạn sẽ không phải chịu sự giày vò giữa việc phải lựa chọn, tình cảm hay lí trí, mạnh mẽ hay yếu đuối cũng không còn ý nghĩa gì nữa, bạn không còn quan tâm xem có ai ghét bạn hay không (mà thường là sẽ có), bạn không do dự cho đi yêu thương và thể hiện cảm xúc. Lợi ích của nó dĩ nhiên rất nhiều mà tôi cũng thực sự không có cách nào nói ra cho thỏa đáng bởi vì đó là con đường gắn liền với hành động, nếu bạn dấn thân vào hành động thì lời nói sẽ dần trở nên vô nghĩa. Ngôn ngữ có sức mạnh của nó và cũng có giới hạn của nó.
-
Bạn đã thực sự biết nói?
Sức mạnh của lời nói có thể giết chết một ai đó? Một lời nói thốt ra ứng với một con người liệu đó có phải là: Một mệnh lệnh? Một lời hứa? Một cam kết? Một tuyên ngôn? Hay “Lời nói cũng chỉ như một cơn gió thoảng qua?”, vào tai này rồi sẽ lại ra ở tai kia? Và chẳng thế mà các cụ xưa cũng có câu “Uốn lưỡi bảy lần trước khi nói” – Để phát âm một từ, đọc một câu thì rất dễ nhưng ngẫm mà xem: để nói một lời có ý nghĩa liệu có dễ như thế?
-
Nhốt ngựa vào chuồng hay nhốt chính ta?
Con người qua quá trình dụng ngôn, lập ngôn và diễn ngôn, họ đã truyền tải vào ngôn ngữ tư tưởng của mình và những bài học triết lý của cuộc sống này. Chúng ta thích sự ổn định, nhưng sự ổn định đó lại manh nha một vòng kim cô của tính bảo thủ và trì trệ. Bản thân khái niệm ổn định không hàm chứa ý nghĩa cải thiện về mặt chất lượng (theo hướng tốt hơn) của các thực tế. Thực tế thì sinh động và không đứng yên, trong khi “ổn định” thực chất là ta đang đứng lại. Về bản chất, những đổi thay có chất lượng là nguyên liệu của sự phát triển, nó như là củi để duy trì đám lửa đêm đông.
-
Nghiên cứu về văn hóa ăn nói và viết lách lòng vòng của người Việt
Điều riêng chúng tôi cảm thấy như một phát hiện thú vị là ngay cả nhiều sinh viên Việt Nam rời Việt Nam từ lúc còn nhỏ, chủ yếu trưởng thành tại Úc, hiếm khi đọc sách báo tiếng Việt, cũng vấp phải những khuyết điểm tương tự. Viết tiếng Anh, họ khá khúc chiết; nhưng khi viết tiếng Việt, họ lại cứ đi lòng vòng mãi chung quanh đề tài. Khi chúng tôi hỏi tại sao họ không viết tiếng Việt theo kiểu mà họ viết bằng tiếng Anh thì hầu như tất cả đều trả lời giống nhau: "Viết văn bằng tiếng Việt mà viết rõ ràng như tiếng Anh thì... dở lắm, thầy ơi!"
-
Nếu những con người chỉ biết nhìn nhau?
Có khi nào ta tự giật mình khi nhìn thấy chính mình cũng như thế. Cũng muốn trò chuyện, cũng muốn khơi gợi đến chuyện này chuyện khác và có ai đó để trút bỏ lòng mình như trút bỏ một bộ xiêm y quá nặng nề. Nhưng rồi khi gặp nhau, chúng ta vòng vo chuyện chung chung của xã hội. Và nhờ có công nghệ hiện đại, chúng ta cắm mặt vào những chiếc điện thoại đầy tiện ích, chúng ta xem băng hình, cười hể hả, bình luận hời hợt vài câu. Rồi khi ngồi ngẫm nghĩ, chúng ta lại nói rằng: chẳng ai hiểu mình cả, và mình cũng chẳng hiểu ai cả. Đơn giản vì chúng ta có nói ra điều gì để cho nhau hiểu được đâu.
-
Một bức thư tình khác của Trịnh Công Sơn
Không hiểu em sẽ có lời nguyện cầu nào cho một lần anh vắng mặt. Em sẽ nói gì với anh đã không còn đối diện với em? Những dấu tích anh còn để lại đó… cùng khắc. Anh sẽ bắt đầu ca tụng một bóng nắng mang tên em và tất cả, tất cả… để cuộc đời còn ca tụng mãi theo anh. Ôi nếu một ngày nào sự sống mình đã tắt thì anh cũng đã mang theo luôn những gì đã một lần vong thân trong anh....