Thay đổi hay bất tử?

Có bao giờ bạn quyết chiến đấu, quyết chống chọi vì lý tưởng của bạn chưa? Có bao giờ bạn bị dòng đời xô đẩy cho bạn ngã sõng soài và bạn đứng lên tiếp tục dù cho có sứt đầu mẻ trán? Hay bạn luồn cúi, bạn ăn gian, thoả hiệp và tự nói với bản thân: Mình đã cố gắng hết sức nhưng cuộc đời không cho phép. Bạn thay đổi, thuận theo sự khắc nghiệt của cuộc đời.

Nếu bạn tôn thờ sự thay đổi, bạn cho rằng nó là cần thiết và mình phải biến đổi làm sao cho hợp với cuộc đời cho phép. Lý tưởng của bạn chỉ dừng đến mức đấy thôi, luôn thoả hiệp và cầu toàn. Khi điều ấy khó khăn quá mức bạn lại tiếp tục thay đổi, lựa chọn những điều dễ dàng hơn. Còn khi bạn có những khát vọng lớn lao thì dòng đời có chảy siết bao bạn vẫn như những cái cây sừng sững vững trụ với lý tưởng của mình dù thành công hay thất bại.

Đừng có cái gì cũng quy về sự thay đổi và đánh đồng chúng với sự phát triển, có những thứ chỉ là các lĩnh vực khác nhau và chúng đồng đều với nhau. Ví dụ như bạn đi học vẽ nhưng bạn bỏ và đi học maketing. Đó là do bạn không vững chắc với lý tưởng của mình, bạn muốn xuôi dòng theo cuộc sống dễ dàng hơn theo bạn nghĩ và việc đó chỉ đơn giản là nhảy từ bên này sang bên kia.

Bạn có thấy những người khát khao sống với con đường mình chọn và đến lúc chết họ vẫn sống mãi trong trái tim mỗi người không? Bởi vì họ chỉ có duy nhất một lý tưởng cao đẹp đối với họ. Đáng lẽ ở phần này tôi sẽ không nêu ra các ví dụ về những con người cả đời sống với mục tiêu duy nhất vì tôi cho rằng phần này là thừa thãi bởi dù nêu ra cái tên nào thì nó cũng chỉ là cái tên thôi và chắc rằng bạn có đủ kiến thức để biết về những người vĩ đại trên thế giới này. Nhưng bạn có biết Scorates không? Ông ấy bị cả xã hội hắt hủi và sống lang bạt như một tên ăn mày. Nếu ông ấy thay đổi, trở thành người bình thường và sống tốt hơn rồi chết? Hay ông trường tồn với lý tưởng của mình và sống mãi đến tận bây giờ và cả mai sau?

Tôi ghét sự thay đổi của mỗi con người, thời gian làm họ mai một đi và họ đổ lỗi cho sự thay đổi rằng cuộc đời đã dẫn dắt họ trở thành như thế. Họ chẳng bao giờ tự nhận rằng vì họ không thể ôm ấp mãi lý tưởng của họ để rồi nghèo nàn. Họ phải thay đổi để thuận với cuộc chơi tàn khốc.

Tôi có một người anh, người tôi rất kính nể và lấy anh như một chuẩn mực về cuộc sống. Anh chọn sống trên một ngọn đồi, ngày ngày anh chăm chỉ nấu cơm, đi chợ, tắm rửa, chăm sóc bản thân và mọi người xung quanh, anh đọc sách và chơi đàn, tiến sâu vào tìm hiểu giá trị cuộc sống, luôn đề lên cao tầng. Đùng một cái anh bỏ hết để đến một thành phố lớn và trở thành một con người mới, anh lao đầu vào kiếm tiền. Tôi nhận được tin ấy, sững người, đấy là sự thay đổi đúng không?

Sự thay đổi diễn ra khi người ta chênh vênh, sợ hãi hoặc chán nản điều cũ. Có những người bạn sau 2 năm gặp lại tôi nhận không ra và có những người 10 năm vẫn như cũ. Như cũ không có nghĩa là dậm chân tại chỗ, như cũ là họ vẫn là con người của 10 năm trước, vẫn ước mơ và khao khát những điều của 10 năm trước và họ vẫn vững bước trên con đường của mình cùng những thành công nhất định. Đó là phát triển và không thay đổi.

Tôi biết 1 người con gái đã xấp xỉ 30 xuân nhưng cô ấy mãi như tuổi 20. Lê Cát Trọng Lý, vẫn là cô gái hát ở nhà thờ, hát thiện nguyện khắp nơi và gieo rắc âm nhạc đến mọi tâm hồn. Thời điểm ban đầu chẳng ai biết cô nhưng cô chứ ôm ấp mãi giấc mơ ấy, thiếu gì cơ hội thay đổi chạy theo showbiz nhưng con người ấy là như vậy, là trường tồn mãi theo thời gian, là đeo đuổi lý tưởng dù bao gian nan sóng gió. Cho tôi hỏi Lê Cát Trọng Lý có thay đổi gu nhạc hay hình hài con người cô ấy? Có thay đổi trang phục đẹp đẽ hợp thời hơn? Và cô ấy có phát triển không? Hay đang thụt lùi?

Tôi đã từng thay đổi, từng cố gắng trở thành một con người khác, từng muốn mình trông nữ tính hơn, sành điệu hơn và sống giống mọi người hơn. Nhưng tôi sinh ra là dành cho sự cằn cỗi, là mộc mạc. Sau bao cố gắng thay đổi tôi vẫn lại trở về là tôi. Tôi vui và hạnh phúc vì điều đó. Tôi chọn các sống như chính những gì mình có và phát triển nó chứ chẳng cần thay đổi hay đua đòi theo người khác.

Vì sao tôi khắt khe về việc thay đổi điều gì từ chính con người mình? Là khi tôi đọc xong cuốn Suối Nguồn, cuốn sách củng cố lý tưởng sống của cuộc đời tôi và cũng là cuốn sách tôi tâm đắc nhất cuộc đời đọc sách của tôi đến giờ. Trước đó tôi không hề định hình được mình đang sống như thế nào, tôi cũng chênh vênh và thay đổi rất nhiều lần. Nhưng sau khi đọc và biết về anh chàng Howard Road cùng lý tưởng một mình thay đổi cả nền kiến trúc của anh và tôi rất tâm đắc một đoạn thoại của Peter Keating – nhân vật đối đầu của Howard Road trong truyện:

“… Em biết đó, mọi người đều mong được bất tử. Nhưng họ chết đi cùng với mỗi ngày trôi qua. Khi em gặp họ, họ không còn giống như lần em gặp trước đó. Với mỗi giờ trôi qua, họ lại giết đi một phần trong chính mình. Họ thay đổi, họ bác bỏ, họ mâu thuẫn – và họ gọi đó là trưởng thành. Và cuối cùng sẽ chẳng còn lại gì cả, chẳng còn gì chưa từng bị đảo ngược hay chưa bị phản bội, như thể chưa từng tồn tại một thực thể mà chỉ là một dãy các tính từ nối tiếp nhau hiện lên rồi mờ đi trên một mớ vật chất hỗn độn. Làm sao họ có thể mong đợi một sự vĩnh cửu khi họ chưa bao giờ giữ nguyên một cái gì dù chỉ trong khoảnh khắc?…”

Những dòng này tôi thuộc lòng từng chữ, chúng ngắn ngủi thế thôi nhưng cả một bài viết dài lê thê của tôi cũng chưa chắc sâu sắc bằng.

Khoan bàn đến sự thay đổi về sinh học, tiến hoá, xã hội vì với tôi chúng là một mớ hỗn độn vô tổ chức và chỉ là điều bổ sung cho cơ thể, tâm hồn của một con người. Chúng chỉ là tác nhân và là sự phiền nhiễu luôn thích thiên biến vạn hoá ra cả tá những điều vớ vẩn. Với tôi con người phải là giống loài bất biến, là trụ vững với lý tưởng của mình chứ không phải là thứ đem ra đánh đồng với xã hội – mớ bòng bong lộn xộn. Vì những người bất biến luôn là người biết quan sát thực tại, biết mình là ai và mình cần phải làm gì, làm chủ được cơ thể và tâm hồn mình.

Tôi đã từng rất xấu hổ về cách sống, gu âm nhạc, phong cách thời trang của mình, tôi từng thay đổi nhưng đã thất bại. Gọi là thất bại nhưng đối với tôi đó là thành công, thành công rằng tôi đi một đường vòng như cậu bé Santiago trong Nhà Giả Kim và tìm thấy chính mình. Nhưng có những điều tôi thật sự thất bại khi tôi cố gắng thay đổi. Tôi không biết đam mê thực sự của mình, từ một sinh viên Đại học ngành Công nghệ sinh học năm 2 tôi bỏ học vì muốn thay đổi cuộc sống sinh viên nhàm chán. Sau đó tôi muốn kiếm gì để buôn bán kiếm thêm trước khi bắt đầu một sự nghiệp chính thức thì lại bị chùn bước chán nản. Tôi đăng ký học lại cao đẳng và lại bỏ học ngay sau năm đầu tiên. Những điều ấy là sự thay đổi và một chuỗi những thất bại sau đó tôi vẫn lẩn quẩn với những dự định tiếp theo.

Họ bào chữa rằng thay đổi để có kinh nghiệm và kiến thức về nhiều lĩnh vực. Nhưng mò mẫm trong bóng tối kiếm tìm mọi thứ có tốt hơn một người đã có chính kiến và ước mơ để đeo đuổi không?

Vì thế quan điểm của tôi là “Tâm bất biến giữa dòng đời vạn biến.” Và một con người thay đổi bất kỳ lý tưởng gì của họ thì đó điều là do họ yếu đuối, họ thất bại sau đó họ đổ lỗi cho cuộc đời vận hành như vậy, nên họ cũng phải như vậy, họ luôn luôn là như vậy. Thế nên khi chết đi họ cũng mờ nhạt dần theo năm tháng và chẳng để lại chút gì trên đời. Và chỉ có một số ít người sống trường tồn theo thời gian, những vĩ nhân không thay đổi lý tưởng của mình cho đến khi kết thúc cuộc đời sinh lý. Vậy bạn chọn thay đổi hay bất tử?

Tác giả: Bà Năm

*Featured Image: Printeboek

📌 Ủng hộ tác giả và Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/donateTHDP

📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2