21/06 là ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam và cũng là ngày Ba chọn làm ngày sinh nhật một cách tượng trưng. Cả cuộc đời Ba gắn liền với nghề báo. Dù rằng ngày sinh của Ba không được bà nội ghi nhớ. Ba cũng không xem trọng lắm ngày này. Chỉ là nếu có ai hỏi (thường là con cái trong nhà) thì Ba sẽ đáp: Sinh nhật Ba vào 21/6.
Tôi đã từng chung vui và chúc mừng Ba vào ngày 21/6 này kể từ khi bắt đầu có chút trưởng thành để cho đi niềm vui đến người khác, thay vì chỉ nhận. Tính ra cũng gần 10 năm. Thế nhưng năm nay, 24 tuổi, cái tuổi đánh dấu mốc tròn 2 con giáp khá là tròn trịa nên đặc biệt với mình, tôi đã thay đổi. Có quá nhiều nhân duyên dẫn đến sự thay đổi sâu sắc này trong tôi. Nhưng dễ thấy nhất là tình hình chính trị – xã hội đất nước có biến động gần đây.
Khi Quốc hội bấm nút thông qua Luật An Ninh Mạng, tôi có dành một buổi (trước đó là nhiều ngày) để tìm hiểu thông tin và cho ra lò một bài viết chia sẻ quan điểm cá nhân. Như bao bài viết về chủ đề “nhạy cảm” này, tôi cũng nhận được 2 luồng ý kiến chính là đồng cảm và phản đối. Có những khen ngợi cũng như có những gièm pha. Không thiếu là những ngụy biện công kích cá nhân một cách hết sức tào lao thường thấy. Có những comment mà đọc vào khiến tôi thẫn thờ và tụt năng lượng đi vì tính tiêu cực xấu xí của nó. Tôi hoang mang tự hỏi tôi đã làm gì nông nỗi. Dành 4 tiếng đồng hồ, đọc – viết – sửa để rồi bị ném đá thế kia. May mắn tích lũy được ít bản lĩnh, tôi dần dần chuyển hóa và makeno. Dù rằng mình sụt cả 4 lạng.
Thế nhưng, cái ngu vẫn chưa buông tha, khi tôi lỡ dại khoe bài viết đó với gia đình. Tôi ngây thơ nghĩ rằng mình sẽ được mớ credit khen ngợi từ nhà. Ngờ đâu… Với truyền thống làm báo và bề dày cách mạng của dòng họ, tôi bị bài kích nhanh chóng. Sau 1 ngày khi tôi đăng bài viết trên facebook, Ba gọi tôi vào ban trưa, tôi linh tính không hay nên chẳng muốn nghe. Tới chiều tối thì biết sớm muộn gì cũng đối mặt nên tôi liều lĩnh alo về nhà. Một cuộc khẩu chiến về mặt tư tưởng, tư duy, quan điểm giữa tôi và Ba. Chưa bao giờ tôi lại thấy sự đàn áp và công kích nhiều như thế từ người cha hiền lành của mình. Trong mắt Ba lúc ấy, những tư tưởng tôi hiện có như những cái ung nhọt mà nếu không chữa trị gấp thì Ba sẽ mất tôi vĩnh viễn vậy.
Tôi cảm nhận được nỗi lo lắng và đau khổ trong Ba thông qua những lời lẽ to tiếng để nỗ lực dập tắt ngọn lửa tự do trong tôi. Ba đánh đồng tôi với những kẻ kích động ngoài kia. Ba bài bác ý kiến và quan điểm của tôi. Ba vùi dập mọi thứ theo cách mà tôi chưa bao giờ thấy. Tiếc thay, như cách vận hành của vũ trụ với định luật 3 Newton, Ba càng công bao nhiêu – tôi lại càng cố thủ bấy nhiêu. Tôi đánh mất tự chủ của mình để rơi vào nhịp điệu của Ba mình. Cứ thế Ba và tôi xa nhau, xa nhau dần trong thế giới mà tự thân mỗi người coi là đúng. Chốt lời, Ba bảo sẽ không nhìn mặt tôi nữa nếu tôi tiếp tục “lì lợm” như vậy.
Tắt máy. Tôi đau đớn đến gục ngã. Tôi khóc gào và nức nở trong cơn nghẹn. Tôi giằng xé trong tình yêu thương gia đình với giá trị tự do mình hướng đến. Tôi ngỡ rằng tôi không thể có cả 2. Trong cơn bấn loạn, tôi cố gắng quơ quào các bài tập thiền để có thể tĩnh lặng và bình an. Tôi ngồi xếp bằng, hít thở thật sâu và lại khóc. Tôi nằm xuống, quan sát hơi thở ở bụng và lại quặn đau. Tôi còn “điên loạn” đến nỗi nghĩ rằng đây là cơ hội ngàn vàng để mình thực tập quan sát những vô thường biến chuyển này, hãy tận dụng nó để tiến tới giác ngộ đi… Tôi còn vào Zalo, Facebook để cố gắng block đi tất cả những mối dây liên kết gia đình.
Mẹ nhanh chóng gọi tôi 2-3 cuộc. Tôi đều gác máy và bật luôn Airplane mode. Tôi quá đau khổ nên sợ hãi cái thứ gọi là “nhà” kìa. Cứ thế tức tưởi khóc cho đến khi tôi lấy lại bình tĩnh cho mình. Tôi tính tìm chỗ dựa từ bạn bè cốt. Nhưng rồi nghĩ lại tôi muốn gặm nhắm nỗi đau này một mình. Để nó có thể đủ đau để nhắc nhở mình “khôn ngoan” hơn sau này.
Sáng hôm sau, tôi vẫn sống bình thường như mọi ngày. Khá ngạc nhiên khi tôi có thể “hồi phục” nhanh đến thế. Tôi chủ động nhắn tin xin lỗi Ba Mẹ vì đã khiến Ba Mẹ lo lắng và buồn. (Nhưng tôi không xin lỗi vì tôi sai nhé!) Tôi cho qua mọi chuyện, chỉ giữ lại cho riêng mình vết sẹo nhỏ trong lòng về những khác biệt và khoảng cách khó lòng hàn gắn đó. Tôi vẫn có thể vui vẻ và yêu thương gia đình mình. Tất nhiên. Chỉ cần đừng đụng đến những điều “nhạy cảm” và “cấm kỵ” kia. Hoặc nếu có đụng, tôi có thể dễ dàng đóng vai trò ngoan ngoãn “gọi dạ bảo vâng” là xong.
21/06/2018, trước đó mấy ngày, tôi nhắn tin chúc Ba sống an yên. Ba đáp lại “Con fai hứa voi ba dieu gi ba moi an yen duoc.” (Con phải hứa với Ba điều gì Ba mới an yên được.) Tôi lẳng lặng buông điện thoại và không đáp gì thêm. Tôi biết Ba mong đợi điều gì. Tôi cũng hiểu mình có hứa thì cũng là tự lừa dối bản thân, lừa dối lương tri của mình. Thà im lặng còn hơn!
21/06/2018, tôi đứng giữa ở ngã 3 đường. Một phía vẫn chúc mừng, ca ngợi về cái nghề cao quý ấy. Một bên thương xót (và tự xấu hổ) khi ngòi bút của mình luôn bị kìm hãm. Cảm giác thật lạ lùng và khó tả trong tôi. Dù sao thì ai mà chẳng “đúng” theo cách của họ. Ai cũng có những riêng cái giếng để ếch ngồi (ếch ngồi đáy giếng). Vừa thương vừa trách, thật là buồn cười mà!
21/06/2018, tôi chúc Ba sinh nhật bình an, khỏe mạnh trong…thâm tâm. Tôi cầu nguyện và gửi gắm những năng lượng an lành đến với Ba. Chỉ vậy thôi!
Xâu chuỗi lại những gì tôi vừa trải qua, tôi thấy mình có sự liên kết với những mâu thuẫn gia đình – chính trị trong bộ truyện Shingeki no Kyojin* (tên tiếng Anh: Attack on Titan). Tôi tự hỏi: “Liệu sao này, chẳng may mình có ‘mệnh hệ’ gì, thì liệu Ba tôi có đứng ra bảo vệ tôi hay tiếp tục bảo vệ lý tưởng của Ba?” Tôi e rằng đã có đáp án cho riêng mình. Buồn thay! Nhưng cũng thú vị làm sao trước sự khác biệt và đa dạng ở tư tưởng ấy…
* Shingeki no Kyojin là bộ manga nổi tiếng ở Nhật Bản. Không chỉ là hành động mà còn lồng ghép những vấn đề chính trị – xã hội phức tạp. Có đoạn khiến tôi ấn tượng khi đặc tả 3 thế hệ:
- Thế hệ 1: Cha mẹ ngoan ngoãn và phục tùng chế độ cai trị. Không hề phản kháng khi đứa con gái chết oan ức bởi quan lại.
- Thế hệ 2: Anh trai của cô bé bị xác hại chứng kiến cha mẹ bất lực và nhu nhược. Nuôi dưỡng sự báo thù. Lớn lên hoạt động cách mạng bí mật để đảo chính.
- Thế hệ 3: Con trai của người anh trai. Đứng lên tố cáo cha mình khi khởi nghĩa còn chưa kịp bắt đầu. Trở thành một “cảm tình đoàn” ưu tú.
Tác giả: Mr. Bean
