Câu hỏi gây khó chịu nhất lịch sử nhân loại

Trong chuyến hành trình tìm kiếm cuộc sống mơ ước, bạn có thể phải trải qua rất nhiều công việc khác nhau. Điều này hoàn toàn bình thường. Trước khi tìm được vị hoàng tử của mình, bạn sẽ phải hôn nhiều con ếch khác nhau (thậm chí là rất nhiều).

Công việc cũng không phải là một ngoại lệ

Để vượt qua quá trình này, một trong những thử thách lớn nhất bạn phải đối mặt chính là hoàn thành Bản sơ yếu lý lịch (CV).

Nếu như bạn chưa có CV, hãy bắt đầu nghĩ đến điều đó. Ngay bây giờ.

Nếu như đã từng một lần viết CV? Bạn sẽ nhận thấy rằng việc sử dụng CV cũ để ứng tuyển công việc mới chưa bao giờ là lựa chọn sáng suốt. Tại sao? Ngoài những phần cơ bản như thông tin cá nhân, trình độ học vấn, kỹ năng nghệ nghiệp hầu như không có nhiều sự thay đổi, một CV hoàn thiện đòi hỏi một phần cực kỳ quan trọng khác.

Nó là một phần bắt buộc nếu như bạn ứng tuyển qua các trang mạng nghề nghiệp như Vietnamwork hay LinkedIn. Nó càng đặc biệt có ý nghĩa hơn nếu như bạn đang có ý định chuyển sang làm việc tại một ngành nghề khác.

Bạn đã đoán ra đó là phần nào rồi chứ?

Nếu chưa, hãy tham khảo những câu hỏi sau đây. Chúng sẽ giúp bạn.

• “Bạn muốn trở thành ai trong cuộc sống này?”
• “Mục tiêu trong năm năm tới của bạn là gì?”
• “Bạn sẽ là ai sau mười năm nữa?”

Đây là những câu hỏi mà bạn phải trả lời để hoàn thành phần “mục tiêu nghề nghiệp”, phần mà nhà tuyển dụng sẽ dùng để đánh giá mức độ phù hợp của bạn cho vị trí ứng tuyển. Bạn đã từng gặp khó khăn khi viết phần này?

Và nếu như vượt qua được thử thách này, câu chuyện vẫn chưa dừng tại đó. Bạn sẽ tiếp tục phải đối mặt với những câu hỏi tương tự, ít nhất một lần nữa, trong các vòng phỏng vấn trực tiếp sau đó. Điều này minh chứng cho mức độ quan trọng của mục tiêu trong bất kỳ lựa chọn nào. Không chỉ có công việc.

Nếu như đã từng đọc một cuốn sách về lĩnh vực phát triển bản thân, hẳn bạn cũng nhận thấy rằng những câu hỏi này không quá xa lạ. Hoặc nếu như bạn đã từng tham dự bất kỳ một khóa học về kỹ năng nào trước đây, xác định mục tiêu luôn là một trong những đề tài đầu tiên được nhắc đến.

Vì phải trả lời những câu hỏi về xác định mục tiêu rất nhiều lần trong rất nhiều trường hợp khác nhau, tôi đã dần hình thành nên suy nghĩ:

“Xác định mục tiêu hẳn phải là điều kiện tối quan trọng để hoàn thành bất kỳ điều gì. Kể cả cuộc sống mơ ước.” – Khuyết danh

Tôi hân hoan trước những gì vừa phát hiện. Càng xuy xét, tôi càng thấy điều này có lý. Gật gù trước nguyên tắc sống mới, tôi xem đây như kim chỉ nam cho tất cả mọi hành động, công việc của mình. Không những thế, trong tâm trạng háo hức, tôi còn mong muốn được chia sẻ thông điệp này đến với nhiều người hơn nữa.

“Mục tiêu của bạn là gì? Phải luôn có mục tiêu trước khi bắt đầu bất kỳ một công việc nào.”

Tuy nhiên, tôi đã lầm.

Đây không phải là những câu hỏi kì diệu như tôi đã nghĩ. Thực chất, tôi đã phát hiện ra một bí mật kinh hoàng ẩn chứa bấy lâu nay:

“Đây là những câu hỏi gây khó chịu nhất trong lịch sử nhân loại!”

Tôi ước gì bạn có thể ngồi cạnh tôi trên những chiếc ghế sofa mang phong cách Retro của quán cafe Coffee House vào một đêm giữa tháng 04/2013 để chứng kiến mội buổi sinh hoạt đáng nhớ của Câu Lạc Bộ Diễn Thuyết Sài Gòn. Như bao buổi sinh hoạt khác, mỗi thành viên sẽ có thời gian bảy phút để trình bày suy nghĩ của mình về một chủ đề đã được lựa chọn trước đó.

Đêm hôm ấy là một đêm đặc biệt với rất nhiều cảm xúc. Một chia sẻ của Tuấn, một sinh viên năm tư điển trai với cặp kiếng cận, về những trăn trở của tuổi trẻ, đã để lại trong lòng tất cả các thành viên một bài học sâu sắc về mục tiêu cuộc sống.

Một bài học khiến cả căn phòng chìm đắm trong thinh lặng.

“Đây là giai đoạn khó khăn nhất của em từ trước đến nay. Hiện tại em thật sự không biết mình muốn gì. Em đang học năm tư đại học FPT chuyên ngành lập trình code. Mãi đến gần đây, em mới phát hiện ra mình không hề hứng thú với ngành đã lựa chọn.

Em không thể chịu đựng được việc phải ngồi yên một chỗ bên máy tính từ tám giờ sáng đến sáu giờ chiều. Em thấy mệt mỏi khi công việc thường xuyên đòi hỏi nhân viên làm tăng ca đến tận khuya. Vậy mà chỉ sau đó một vài năm, em có thể dễ dàng mất việc vì công ty có thể thuê những bạn sinh viên mới ra trường với chi phí rẻ hơn rất nhiều…”

“Bây giờ, em phải làm sao?”

Quá tâm đắc với những giá trị vừa tìm được trong việc xác định mục tiêu, bằng một giọng hờ hững, tôi phản ứng ngay với câu hỏi của em mà chưa kịp suy nghĩ một cách thấu đáo:

– “Vậy em muốn sau năm năm nữa, mình sẽ trở thành người như thế nào? Mục tiêu mười năm kế tiếp của em là gì?”

Giá như tôi có thể rút lại những lời vừa nói.

Chỉ hai giây tiếp theo, khuôn mặt của Tuấn biến sắc từ hồng nhạt sang đỏ thẫm. Đôi môi em mím chặt trong khi mắt long lên vì giận dữ. Tuấn đứng lặng một mình giữa sân khấu. Dường như phải rất rất kìm nén, em mới có thể ngăn mình khỏi việc nhảy chồm lên người vừa đưa ra những câu hỏi thiếu tế nhị ấy.

Tuy vậy, đó không phải là những gì khiến sự kiện tối hôm ấy trở nên đặc biệt đáng nhớ.

Tuấn vẫn kiểm soát được bản thân. Trong khi đó, tôi bắt đầu thủ thế và cố gắng dịch ghế ngồi ra xa hơn để đề phòng trường hợp xấu nhất. Tuấn bình tĩnh đáp lại câu hỏi của tôi với đôi tay nắm chặt. Có lẽ, đây cũng không phải là lần đầu tiên bạn trải qua tình huống tượng tự.

– “Đây là lời khuyên mà em đã được nghe rất nhiều lần trước đây. Câu hỏi này rất hay với những ai đã có mục tiêu và mong muốn thành công trong cuộc sống.” – Tuấn ngừng lại, đôi mắt đằng sau cặp kính bỗng đượm buồn. – “Tuy nhiên, vấn đề của em bây giờ là em còn không biết mình muốn gì nữa… Và câu hỏi này thật sự làm em cảm thấy rất khó chịu….”

Câu nói của bạn mất hút trong thinh lặng.

Đã bao giờ bạn là nạn nhân của những lời khuyên tương tự?

Hay, đã bao giờ chính bạn là người đưa ra những lời khuyên như thế?

Xác định chính xác mục tiêu trong cuộc sống chưa bao giờ là một nhiệm vụ dễ dàng đối với hầu hết mọi người. Bạn có thể nhận thấy rằng có rất nhiều người, dù đã dành cả đời tìm kiếm, nhưng cũng không thể biết chính xác mình muốn gì. Hoặc, có những người chỉ phát hiện ra điều đó vào những khoảnh khắc cuối cùng, khi đối diện với cái chết, khi mọi thứ dường như quá muộn…

Vì vậy, thay vì mang ý nghĩa định hướng hiệu quả, trong rất nhiều trường hợp, những câu hỏi như: “Bạn muốn trở thành ai trong mười năm nữa?” Tạo cho người nhận một tâm lý cực kỳ căng thẳng.

Xác định mục tiêu không phải là điều kiện tiên quyết như tôi đã lầm tưởng. Nó càng không phải là câu hỏi đầu tiên cần được đặt ra khi xác định cuộc sống mơ ước.

Câu hỏi cần đặt ra hoàn toàn khác.

Không khí im lặng đến mức đáng sợ.

Tiếng kêu rè rè của máy điều hòa lúc này cũng trở nên quá ồn ào. Hầu hết các thành viên đều cúi đầu xuống và tránh nhìn vào ánh mắt nhau. Căn phòng chìm trong căng thẳng. Không ai nói với ai thêm một lời nào.

Tuấn vẫn đứng lặng lẽ một mình trên sân khấu. Buổi sinh hoạt có lẽ đã trở thành một thảm họa nếu như tôi không nhớ đến một sự kiện xảy ra trước đó, một cuộc trò chuyện đã giúp tôi biết mình nên làm gì để giúp đỡ Tuấn.

Buổi sinh hoạt đêm hôm ấy diễn ra tại một quán café nằm trên con đường nhỏ Nguyễn Thị Huỳnh, thuộc quận Phú Nhuận, thành phố Hồ Chí Minh. Tôi chưa từng đến địa điểm này trước đây và chỉ biết đến thông qua sự giới thiệu của người bạn gái. Vì vậy, trước khi xuất phát, tôi phải tra cứu Google Map để có thể biết được đường đi chính xác.

Tuy nhiên, sự cẩn thận ấy cũng không giúp ích được nhiều. Khu vực này rất phức tạp với những con hẻm chằng chịt đan xen nhau. Loay hoay hơn ba mươi phút, tôi hoàn toàn mất phương hướng. Cuối cùng, vì đã trễ giờ hẹn, tôi quyết định từ bỏ niềm kiêu hãnh vào khả năng tìm đường để lấy điện thoại gọi ngay cho người bạn gái:

– “Quán cafe đó nằm ở đâu vậy? Anh đã tìm này giờ rồi mà vẫn không thấy?”

– “Khoan đã, anh đang ở đâu vậy?”

– “…thì anh đang đứng ngay trước sân khấu kịch Phú Nhuận…”

– “Anh chỉ cần chạy lên khoảng 20m, nhìn bên tay phải là sẽ thấy một con đường nhỏ, quẹo vào đó là anh sẽ đến quán café.”

Cứ ngỡ rằng sau một thời gian dài lạc lối, hẳn tôi đã phải đứng ở một nơi nào đó cách rất xa đích đến. Thế mà, tôi chỉ cách quán café đó chưa đầy ba phút chạy xe. Song, điều làm tôi ngạc nhiên hơn chính là sự hướng dẫn hết sức đơn giản và hiệu quả của người bạn gái. Trong khi tôi chỉ chăm chăm tập trung vào một thông tin duy nhất: vị trí quán café cần đến, thì người bạn gái của tôi, ngay trong câu hỏi đầu tiên, đã giải quyết được toàn bộ vấn đề:

“Anh đang ở đâu vậy?”

Thông thường, trên mỗi chuyến hành trình, hầu hết mọi người đều dành sự quan tâm để biết được vị trí chính xác nơi mình muốn đến. Vì lý do đó, mà cũng không ít người đã phải lạc lối trong những mê cung kéo dài dường như bất tận.

Để đến được nơi mình muốn, điều quan trọng nhất không phải là: “Bạn muốn đi đâu?” Điều quan trọng nhất bạn cần biết chính là: “Bạn đang ở đâu?”

Chỉ khi nào xác định rõ điều này, bạn mới có thể định hướng được vị trí và lựa chọn con đường phù hợp. Hơn thế nữa, biết được chính xác nơi mình đang đứng cũng là điều vô cùng hữu ích nếu như bạn rơi vào tình huống khủng hoảng và cần sự hỗ trợ từ người khác. (Bạn sẽ đồng cảm điều này nếu như đã từng đi lạc).

Tương tự như vậy, trước khi trả lời câu hỏi “Tôi muốn trở thành ai?” Câu hỏi bạn cần đặt ra chính là “Tôi là ai?” Nếu như không biết mình là ai, bạn không có cách nào có thể trở thành một người khác.

Sự hướng dẫn đơn giản, hiệu quả của người bạn gái cùng bài chia sẻ đầy cảm xúc của Tuấn luôn là bài học mà tôi nhớ mãi trong suốt chuyến hành trình. Hiểu rõ được bản thân, hiểu rõ được vị trí mình đang đứng sẽ giúp bạn tiết kiệm rất nhiều thời gian, công sức trong việc xác định chính xác ước mơ tương lai.

Không trả lời được câu hỏi mình là ai là một trong những nguyên nhân chính tạo nên rất nhiều bất hạnh trong quá trình tìm kiếm ước mơ. Đây cũng là nguyên nhân khiến rất nhiều bạn trẻ hiện nay phải mò mẫm các mục tiêu sống bằng phương pháp thử sai đầy may rủi.

Mặc dù có thể gia tăng sự trải nghiệm, nhưng cách thức này lại tiêu tốn rất nhiều thời gian, công sức và tiền bạc. Tuy vậy, nó vẫn không đảm bảo bạn sẽ tìm được câu trả lời mong muốn. Nguy hiểm hơn, trên chặng đường thử sai ấy, việc gục ngã quá nhiều lần có thể khiến bạn trở nên tuyệt vọng và vơ vội bất kỳ một lựa chọn nào làm mục tiêu cuộc đời. Kết quả khi ấy chắc chắn không hề tốt đẹp.

Vì vậy, trước khi hướng đến mục tiêu cuối cùng, hãy bắt đầu bằng việc xác định vị trí nơi bạn đang đứng, nơi mà những giá trị, tính cách mà bạn đã được hình thành dựa trên tất cả những trải nghiệm trong quá khứ. Nếu như đang trong giai đoạn hoang mang, lạc lối không biết mục tiêu cuộc sống là gì, đây chính là thời điểm để bạn dừng lại và đặt câu hỏi: “Mình là ai?”

Nếu như một quyển sách có thể chứa đựng hàng nghìn thông điệp giá trị, một bộ phim hay cũng có khả năng tương tự như thế. Cộng thêm rất nhiều yếu tố giải trí hấp dẫn.

Trong những bước đầu tiên của hành trình, sự động viên, đồng cảm sẽ là liều thuốc cần thiết để bạn luôn duy trì những cảm xúc tích cực. Thử thách đầu tiên dành cho bạn chính là trong tuần này, hãy dành ra ba giờ đồng hồ để theo dõi bộ phim nổi tiếng của Ấn Độ về chủ đề theo đuổi ước mơ với tựa đề “Ba chàng ngốc” (Three Idiots).

Nếu như bạn đã từng xem qua bộ phim, tôi vẫn tin rằng những giá trị sâu sắc chứa đựng trong tác phẩm vẫn xứng đáng để bạn dành thời gian xem thêm một lần nữa. Bộ phim này sẽ làm thay đổi cuộc sống bạn.

Tôi biết điều này.

Vì nó đã hoàn toàn thay đổi cuộc sống của tôi.

Nếu như trong tuần này, bạn vẫn không thể nào sắp xếp được ba giờ đồng hồ để tìm kiếm câu trả lời về ý nghĩa cuộc sống ước mơ trong bộ phim trên, rất có khả năng, bạn sẽ phải tiếp tục đối mặt với việc lạc lối trong những con hẻm chằng chịt của mục tiêu trong suốt quãng đời còn lại.

Bạn có thể dễ dàng tìm thấy bộ phim này trên trang web Youtube với phụ đề tiếng Việt. Hãy xem và cảm nhận. Bắt đầu từ hôm nay, bạn đặt bước chân đầu tiên trong hành trình hiểu về chính mình.

Điều quan trọng nhất không phải bạn muốn đi đâu.

Điều quan trọng nhất là hãy biết bạn đang ở đâu.

Đặng Quốc Bảo