Featured Image: Niek Beck
Một uỷ ban giáo dục mới được lập ra gần đây. Ông chủ tịch của uỷ ban nói, “Chúng ta đang dạy cho trẻ nói thật. Chúng ta đang giải thích điều này theo nhiều cách, nhưng trẻ vẫn tiếp tục nói dối, nhiều lần.”
Tôi hỏi ông chủ tịch liệu ông ấy có muốn con ông ấy là người quét đường hay là người phục vụ trong trường, “hay ông muốn con ông cũng trở thành chủ tịch uỷ ban hay đại sứ ở nước ngoài, leo dần từng bước lên chính đỉnh cao nhất? Nếu nó trở thành người quét đường, ông có bị bối rối không?”
Ông ấy nói, “Dứt khoát điều đó làm tôi bối rối rồi!”
Thế rồi tôi nói, “Nếu điều đó sẽ gây rắc rối cho ông, ông có thực muốn con ông thật thà và trung thực không?”
Chừng nào người lao công không được kính trọng và tổng thống được kính trọng, không thể có thực thà trên thế giới được, bởi vì người lao công không thể tiếp tục vẫn còn là người lao công được. Cuộc sống không quá dài để anh ta có thể ngồi không và trông đợi thành công, tìm nương náu ở trung thực một mình. Nếu không trung thực mang lại thành công, ai đủ điên khùng để không cậy nhờ không trung thực! Toàn thể tình huống là tới mức không chỉ bạn đâu, mà ngay cả thượng đế do bạn tạo ra và thiên đường do bạn tạo ra, cũng chỉ kính trọng người thành công. Nếu người lao công chết, người đó khớp với địa ngục về tiềm năng. Không tổng thống nào đã bao giờ xuống địa ngục – họ đi thẳng lên cõi trời!
Chúng ta sẽ phải phá huỷ tính trung tâm của thành công. Nếu bạn thật sự muốn làm gì đó cho con cái mình và nếu bạn yêu thương con cái bạn, vứt bỏ tính trung tâm của thành công và tạo trung tâm xung quanh sự hoàn thành. Nếu bạn có tình yêu nào với nhân loại và nếu bạn thực sự muốn lập ra thế giới mới, văn hoá mới và con người mới, bạn sẽ phải từ bỏ và phá huỷ cái ngu xuẩn cũ của bạn và nghĩ về cách nổi dậy có thể được tạo ra từ bên trong. Bây giờ mọi thứ đều sai, cho nên người sai được tạo ra.
Giáo viên về nền tảng phải là người nổi dậy lớn lao trong thế giới này; chỉ thế thì giáo viên mới có thể dẫn dắt thế hệ mới đi tiếp. Nhưng giáo viên là người theo truyền thống lớn lao nhất và cứ lặp lại những chuyện tào lao cũ. Các giáo viên chẳng thay đổi. Bạn đã bao giờ nghe nói đến một giáo viên đầy nổi dậy chưa? Anh ta là người chính thống và truyền thống nhất, và thế thì càng nguy hiểm hơn. Xã hội không nhận được phúc lợi từ anh ta.
Kiểu nổi dậy nào mà tôi trông đợi từ giáo viên? Anh ta có nên đốt nhà, làm trật bánh xe lửa, hay đốt xe buýt? Không. Đừng để người đó nghĩ nhầm về tôi. Tôi chỉ nói rằng cách tiếp cận của người đó hướng tới giá trị của người đó – giá trị của chúng ta – nên có tinh thần nổi dậy và rằng người đó nên nghĩ rõ ràng về điều đích xác đang đi sai.
Khi chúng ta bảo đứa bé rằng nó là đồ con lừa hay đồ ngu hay đồ ngốc bởi vì ai đó ở xa phía trước nó, nghĩ xem liệu điều bạn đang nói có đúng không. Có thể có hai người bằng nhau trong thế giới này không? Thực sự có khả năng người mà bạn gọi là đồ con lừa đó có thể trở thành giống như người đang đứng trước người đó không? Chuyện đó đã bao giờ có thể chưa? Mọi người đều chỉ là họ vậy; chẳng thể có vấn đề của bất kỳ so sánh nào. Không nên có so sánh và đánh giá so với những người khác.
Đá nhỏ thì nhỏ, và đá lớn thì lớn. Có thực vật nhỏ và thực vật lớn. Nhành cỏ là nhành cỏ và hoa hồng là hoa hồng: Khi có liên quan tới tự nhiên không có chuyện không hài lòng với nhành cỏ và hài lòng với hoa hồng. Tự nhiên đem cuộc sống tới cho nhành cỏ với nhiều hạnh phúc như nó đem cuộc sống tới cho hoa hồng. Nếu bạn gạt sang bên tâm trí con người, giữa nhành cỏ và hoa hồng, cái nào lớn hơn và cái nào nhỏ hơn? Không cái gì lớn hơn hay nhỏ hơn cả! Nhành cỏ có thấp hơn cây thông không? Nếu điều đó là vậy, Thượng đế chắc đã phá huỷ nhành cỏ và chỉ cây thông còn lại trên thế giới. Nhưng các giá trị do con người ấn định là sai.
Tôi muốn kể cho bạn vài điều sâu hơn trong liên kết này. Điều đầu tiên là thế này; nhớ rằng chừng nào chúng ta còn tiếp tục so sánh người này với người khác chúng ta bao giờ cũng sẽ vẫn còn trên đường sai. Đường sai đó là ở chỗ chúng ta tạo ra ham muốn trong con người để giống ai đó khác; và sự kiện là ở chỗ không ai đã từng hay có thể giống bất kỳ người nào khác.
Rama đã qua đời nhiều năm rồi, và Christ cũng qua đời nhiều năm rồi. Tại sao không có Christ khác sinh ra, mặc dù hàng ngàn người Thiên Chúa giáo bận rộn hai mươi tư giờ một ngày cố gắng trở thành một Christ? Hàng nghìn người cố trở thành một Rama; hàng nghìn người Jaina và Phật tử cố trở thành một Mahavira hay một Phật, nhưng tại sao thậm chí không một người nào trở thành giống họ? Điều này không mở mắt bạn ra sao? Tôi đang không nói về Rama hay Ramleela – xin đừng nghĩ rằng tôi đang nói về một Rama này, đóng vai trong vở kịch. Một số người làm ra vẻ như một Mahavira bằng việc trở nên trần truồng. Tôi không nói về một Rama hay một Mahavira như thế.
Trong cả cuộc đời, bạn có thấy ai đích xác giống y hệt người khác chưa? Trong toàn thể thế giới thậm chí chẳng thể tìm được hòn sỏi nào bằng hòn khác. Ở đây mọi thứ là duy nhất và vô song. Khi mà chúng ta không kính trọng tính duy nhất của mọi cá nhân, ganh đua, cạnh tranh, sát hại và bạo hành sẽ vẫn còn. Cho tới lúc đó, mọi người sẽ cố gắng vượt lên trước thông qua không trung thực, và sẽ cố gắng giống như ai đó khác. Nếu điều này xảy ra, loại kết quả gì chúng ta mong đợi?
Các loài hoa trong vườn sẽ trở nên điên loạn sao? Nếu các giáo viên vĩ đại tới và giải thích với chúng rằng hoa nhài nên giống hoa đại, hay hoa đại nên giống hoa nhài, vốn rất đẹp, liệu điều đó sẽ xảy ra? Không đâu, vì hoa không điên như người. Hoa không ngu thế như người để mà bị dính lýu vào những ý nghĩ như thế. Hoa sẽ không nghe những bài nói như thế của các giáo viên, triết gia, các nhà lý tưởng hay cái gọi là những người tôn giáo.
Nếu các loài hoa nghe theo những bài nói này, cái gì xảy ra với khu vườn nơi mà hoa nhài cố gắng trở thành hoa đại? Trong khu vườn đó các loài hoa sẽ không phát triển, tất cả cây côi sẽ trở nên héo tàn. Tại sao? – bởi vì dù hoa nhài cố gắng bao nhiêu để trở thành hoa đại, nó không thể. Điều đó trái tự nhiên. Trong nỗ lực trở thà nh hoa đại, hoa nhài thậm chí sẽ không trở thành hoa nhài, điều lẽ ra phải thế.
Đây là bất hạnh lớn lao cho con người. Bất hạnh hay nguyền rủa lớn lao nhất dành cho con người là anh ta đang khao khát trở thành giống như người khác. Ai đang dạy cái này? Ai đã thiết lập âm mưu này? Chỉ có nền giáo dục hàng ngàn năm của chúng ta chịu trách nhiệm. Giờ đây, nếu những bức tranh cũ về Rama hay Phật trở nên không quyến rũ, thế thì giáo viên sẽ muốn bạn trở thành giống như Gandhi hay Vinaba Bhave – trở thành giống ai đó khác nữa, nhưng không bao giờ được mắc sai lầm là trở thành chính bạn, vì bạn là vô dụng. Chỉ người như Gandhi được sinh ra có mục đích: Thượng Đế đã mắc lỗi khi tạo ra bạn chăng? Nếu Thượng Đế đủ khôn ngoan, ông ấy đã có thể chỉ tạo ra mười hay mười lăm loại người cố định như Rama hay Phật, hay nếu ông ấy khôn ngoan hơn – như hầu hết những người tôn giáo vậy – thì ông ấy đã có thể chỉ tạo ra một kiểu người đơn nhất. Điều gì xảy ra sau đó?
Thử nghĩ về thế giới này, nơi có năm tỷ người giống như Rama. Điều gì sẽ xảy ra với thế giới này? Toàn thế giới sẽ tự sát trong vòng mười lăm phút. Cuộc sống sẽ quá buồn tẻ, nhìn thấy Rama khắp mọi nơi, thế thì sẽ chết mất. Nếu tất cả bụi cây chỉ mọc lên hoa hồng, điều gì sẽ xảy ra? Hoa hồng sẽ chẳng có gì đáng để nhìn – không cần ngắm chúng chút nào.
Không phải là không có ý nghĩa gì trong việc mọi người đều có tính cá nhân riêng của mình. Đấy là vấn đề về lòng tự hào lớn lao rằng bạn khác với người khác. Không cái gì cao hơn hay thấp hơn; mọi người đơn giản là vậy. Mọi người đều trong không gian riêng của mình; do đó mọi kiểu định giá đều sai. Nhưng chúng ta đã từng dạy những điều sai này.
Điều tôi ngụ ý bởi nổi dậy là ở chỗ chúng ta nên nghĩ và suy ngẫm sâu sắc về điều chúng ta đang dạy cho trẻ em. Chúng ta thực tế có đang đầu độc tâm trí chúng không? Chất độc cũng có thể được cung cấp cùng tình yêu thương – và giáo viên và cha mẹ chỉ đang làm như thế. Điều này phải dừng lại ngay bây giờ.
Đã từng có các cuộc cách mạng tôn giáo trên thế giới này. Mọi người của tôn giáo này đã chấp nhận tôn giáo khác. Đôi khi họ đã đổi tôn giáo theo lời khuyên của ai đó, và đôi khi bởi việc thấy kiếm chĩa vào ngực họ, nhưng điều đó không tạo ra khác biệt gì. Nếu một người Hindu giáo trở thành một người Mohammed giáo, hay một người Mohammed giáo trở thành một người Thiên Chúa giáo, người đó vẫn là như vậy. Cách mạng tôn giáo chưa tạo bất cứ thay đổi nào.
Đã từng có những cuộc cách mạng chính trị. Kẻ cai trị này bị tống ra và kẻ khác đã chiếm ngôi của ông ta. Người chiếm mảnh đất này đã ra đi và người đã ở mảnh đất bên cạnh đã chiếm nó. Người da trắng đã bị loại bỏ, và người da đen đã chiếm vị trí của người đó. Người cai trị bên trong vẫn còn như cũ.
Đã có những cuộc cách mạng kinh tế trên thế giới này. Những người tư bản đã bị xoá bỏ và những người lao động đã chiếm được chỗ của họ. Nhưng chỉ bởi giành được chỗ đó người lao động trở thành nhà tư bản? Không, chủ nghĩa tư bản đã ra đi và các nhà quản lý chuyên nghiệp đã bước vào. Họ cũng đã trở nên nguy hiểm như những kẻ bóc lột tư bản. Chẳng cái gì đã thay đổi – giai cấp vẫn tiếp tục. Ban đầu đã có hai giai cấp: Giàu và nghèo. Bây giờ có một giai cấp mà tiền được phân phối cho họ và có một giai cấp làm việc phân phối tiền. Bất kỳ ai có đủ quyền lực vẫn còn trong quyền lực, còn những người không quyền lực là những người không trong quyền lực. Các giai cấp mới được hình thành nhưng các giai cấp vẫn còn lại.
Bất kỳ thực nghiệm nào đã được thực hiện cho tới giờ trong bốn hay năm nghìn năm vì phúc lợi của nhân loại tất cả đều đã là thất bại. Mãi cho tới giờ một thực nghiệm này chưa được thực hiện, và đó là cách mạng trong giáo dục. Cuộc thí nghiệm này là dành cho giáo viên. Tôi cảm thấy rằng anh ta có thể làm xảy ra một cuộc cách mạng vĩ đại. Những cuộc cách mạng chính trị, kinh tế hay tôn giáo không có nhiều giá trị như cuộc cách mạng giáo dục có thể có. Nhưng ai có thể mang tới cuộc cách mạng như vậy? Nó có thể được thực hiện bởi những người nổi dậy đó, những người có thể nghĩ và nghi vấn điều họ đãng từng làm cho tới giờ.
(còn tiếp)
Phần này có nhiều chỗ dịch hơi kỳ.
Phần này có nhiều chỗ dịch hơi kỳ.