4 cái còn nghèo lắm của Việt Nam

Photo: Wiki Commons (Tạm dịch: Bạn có thể yêu tổ quốc mà không cần phải yêu chính phủ.)

Với một kỳ nghĩ dài, một chuyến đi ngắn, đã cho tôi một cơ hội suy nghĩ về cái gì đó lớn lao hơn. Nghĩ về người Việt, chúng ta giàu về hạnh phúc nhưng chúng ta lại nghèo về rất nhiều điều. Cụ thể là:

Nghèo về lòng tin

Đây là điều đáng báo động của đất nước tôi. Dường như chúng ta đã hoàn toàn mất lòng tin về tất cả mọi chuyện đã và đang diễn ra tại cái xứ sở này. Bắt đầu từ kinh tế nhé, chúng ta mất lòng tin về thể chế chính trị, về hệ thống ngân hàng và pháp luật của chính chúng ta. Có những thời điểm người Việt chúng ta đầu tư vàng. Nhưng mấy ai biết được SJC lại là công ty kiểm soát khoảng 80% thị trường vàng của đất nước này. Tất nhiên, chuyện điều tiết giá là chuyện tất yếu xảy ra. Gần đây nhất là dịch sởi bùng phát mạnh mẽ, dẫn đến hàng chục gia đình phải mất con. Thật ra, dịch sởi không thật sự nguy hiểm, cũng không gây chết người nhưng tại sao tình trạng ở xứ sở chúng ta lại trở nên tồi tệ đến vậy? Cũng chính từ đây, chúng ta lại phát hiện ra một sự thật nữa, đấy là phần lớn người dân chúng ta vẫn chưa tim vacxin cho con trẻ. Vì một tâm lý rằng, tim phòng vacxin hiện nay thật sự rất nguy hiểm. Từ các điều này, có thể ngẫm một điều rằng: Niềm tin trên đất nước tươi đẹp của chúng ta hiện tại đang cạn đáy.

Nghèo về lòng tự trọng

Chúng ta quay về chuyện nữ tiếp viên hàng không của hãng Vietnam Airline bị bắt ở Nhật về hành vi không được đẹp mà chắc hẳn ai cũng biết. Đằng sao bộ áo dài sang trọng, gương mặt sáng đẹp với nụ cười thân thiện. Đại diện cho một đất nước quảng bá hình ảnh của dân tộc, được sự chấp cánh của Hãng hàng không quốc gia Việt Nam. Tuy nhiên, bấy nhiều chưa đủ nếu mang hình ảnh dân tộc so sánh với những khoảng lợi nhuận mà những người đẹp này mang về cho chính bản thân mình. Trước đó, thì một số phương tiện truyền thông của ta đưa tin, một số quốc gia như Thái, Nhật, Đài Loan tại nhà hàng, của hiệu  họ có những biển cảnh báo về trộm cắp, thừa thức ăn bằng tiếng Việt. Trong thực tế, tôi đã từng nghe một số người thân quen họ hay đi nước ngoài vào bảo rằng khi có ai hỏi đến từ đâu thì cứ bảo “Tôi đến từ Nhật hoặc Philippines” rồi khi quen thân rồi chúng ta từ từ giải thích về cái nguồn gốc của chúng ta. Tại sao lại có cách cư xử này, phải chăng là vì người Việt chúng ta tự hạ uy tín của dân tộc chúng ta trên thới giới.

Nghèo về đạo đức xã hội

Hiện trạng này đang báo động, con người trở nên vô cảm hơn bao giờ hết. Cuộc sống nhộn nhịp khiến chúng ta không còn dành nhiều thời gian quan tâm lẫn nhau. Ngày càng có nhiều phương tiện khiến quả đất chúng ta trở nên nhỏ bé hơn. Nhưng khoảng cách về lòng người thì ngày càng xa. Một cảnh tượng quen thuộc nơi café chính là mỗi người cái điện thoại thông minh, mỗi người một việc tại các nơi mà họ hẹn hò. Hay trào lưu chụp ảnh và cập nhật trạng thái qua mạng xã hội, chính điều này khiến cho điện thoại thông minh trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Một mối quan hệ nào đó đỗ vỡ đối với chúng ta là một điều rất bình thường. Nhưng khi Smartphone rơi vỡ hoặc mất đi chúng ta lo lắng khôn cùng.

Hoặc khi tham gia giao thông ngoài đường, gặp sự cố giao thông thì phần đông chúng ta dừng lại và quan sát nhưng không hành động. Vì rất nhiều lý do, nhưng suy cho cùng thì xuất phát từ niềm tin của chúng ta đã bị cạn đáy rồi, chúng ta ai cũng sợ, lo sợ về rủi ro, phiền phức khi làm điều tốt. Quay lại dịch sởi thì mới thấy người Việt mình tốt xấu ra sao. Trẻ em rất tội nghiệp khi phải gánh chịu hậu quả từ những hành động sai trái của người lớn. Dịch bùng bổ, bà bộ trưởng lo giữ ghế mà đỗ lỗi cho dân, do trời mà ra. Các tay buôn thì tranh thủ có dịch và tin đồn là hạt mùi có thể trị bệnh sởi, thế là hét giá gấp ba đến bốn lần. Thử hỏi lòng người ở đâu, tấm lòng con người đâu bằng vài ba trăm nghìn đúng không nhỉ?

Đặc biệt thời gian gần đây, có rất nhiều trường hợp người nhặt được của rơi của người khác và trả lại cho khổ chủ, được các cấp quản lý chúng ta khen thưởng, biểu dương. Theo quan điểm của cá nhân, nếu điều này càng được nhân rộng thì giá trị về đạo đức xã hội của chúng ta đang xuống dốc không phanh. Tôi nhắc lại điều này, vì tôi nghĩ bài học đạo đức trong hệ thống giáo dục của chúng ta đã ít được quan tâm. Học sinh chúng ta họ quan tâm đến học để thi Đại học họ sẽ không quan tâm đến đạo đức vì đó chỉ là một môn điều kiện để khống chế xếp loại mà thôi. Đó là khoảng thời gian mười hai năm chúng ta “học để làm người” thì vô tình chúng ta lại đang đi lệch hướng hoặc bị bỏ qua. Mục đích xây dựng nền tảng cho mười hai năm của giáo dục và cả học sinh chúng ta là đỗ vào Đại học.

Nghèo về tiền của

Điều này là diễn nhiên rồi, vì chúng ta là một quốc gia đang phát triển, với biết bao nhiêu khó khăn trong việc xây dựng  đất nước. Có đến hơn 96% doanh nghiệp chúng ta là các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ. Ai cũng biết GDP của chúng ta chừng hơn 150 tỷ đô, nhưng nợ công của chúng ta thì có rất nhiều con số nhưng với tình hình này, con số này cụ thể là bao nhiêu chắc ai cũng đã rõ. Chúng ta đang xây dụng một nền kinh tế yếu từ số lượng cho đến quy mô thì đồng nghĩa cái giá trị chúng ta tạo ra và tiêu xài gần như chưa thật sự cân đối. Rủi ro rất cao. Nhưng chúng ta đã đi trên một con thuyền này, mỗi cá nhân cần phải nỗ lực và cố gắng để đưa con thuyền kinh tế tiến về phía trước.

Khi rôi viết cái này, đây là cảm nhận, đúc kết và viết thành quan điểm cá nhân. Chắc hẳn sẽ có bạn đọc sẽ hiểu và đồng cảm và ngược lại. Tuy nhiên, điều tôi muốn gửi vào đây, đó chính là mỗi chúng ta điều mang những cái nghèo này trong cuộc đời của chính mình. Nếu chúng ta lờ nó đi và tiếp tục sống thì tôi nghĩ vẫn sẽ không có vấn đề gì đâu. Nhưng mỗi cá nhân gớp sức, chia sẻ và đẩy lùi những cái nghèo đi, không hi vọng người Việt sẽ sánh vai với cường quốc năm châu. Chỉ hi vọng mỗi cá nhân chúng ta có thể tự tin nói với mọi người trên toàn thế rằng “Tôi là người Việt Nam” vì tôi tự hào vì điều đó.

Mr Lias